Teken en de
Ziekte van Lyme
zondag 14 mei 2023
11 vragen over teken en de ziekte van Lyme
Tekenexperts geven antwoord
Door: Christi Waanders
Voel je het eigenlijk als je gebeten wordt door een
teek?
En welke symptomen duiden op de ziekte van Lyme.
Experts op tekengebied geven antwoord op elf vragen
over deze nare beestjes.
1.Voel je een
tekenbeet?
Nee. In het speeksel van de teek zitten verdovende
en afweeronderdrukkende stoffen waardoor je de beet niet voelt.
2.Hoelang zit
een teek aan je vast?
Meestal een paar dagen.
Zo lang heeft een teek nodig voor een 'maaltijd'.
3.Wanneer
zijn ze actief?
Het tekenseizoen loopt grofweg van maart tot
november.
Teken zijn vanaf 7 graden Celsius actief, dus soms
ook in zachte winters.
In huis kunnen teken enkele dagen overleven, daarna
drogen ze uit.
Teken zijn ook ’s nachts actief.
Dus ook bij een nachtelijke boswandeling kun je
gebeten worden.
4.Waar zitten
teken?
Teken komen echt niet alleen in bossen voor, maar
ook in de duinen, op de heide, en in beschutte weilanden.
En ja, ook in parken en tuinen.
Ze vallen niet uit bomen maar leven juist laag bij
de grond, in de bladeren, struiken of gras ònder de bomen.
Op schaduwrijke plekken, want ze houden van een
vochtige omgeving.
Daar wachten ze geduldig op slachtoffers.
5.Krijg je na
een tekenbeet altijd de ziekte van Lyme?
De ziekte van Lyme is een infectieziekte, veroorzaakt door de borreliabacterie.
Lang niet alle teken dragen deze bacterie bij zich.
En niet iedereen die besmet wordt met deze bacterie
krijgt de ziekte.
Ons eigen afweersysteem kan de infectie ook zelf
bestrijden.
Dit betekent niet dat een doorgemaakte infectie
bescherming biedt tegen een nieuwe.
Je bouwt helaas geen blijvende weerstand op.
6.Welke
kenmerken duiden op de ziekte van Lyme?
Een rode ring of vlekvormige uitslag is het meest
voorkomende en opvallende signaal van de
ziekte van Lyme.
Die vlek, ook wel erythema migrans genoemd, ontstaat meestal na een paar dagen of
weken, maar soms ook pas na een paar maanden.
Andere symptomen zijn veel vager, en daarom wordt
de besmetting vaak pas laat opgemerkt.
Jeuk is meestal gèèn symptoom.
7.Heb je bij
een rode ring altijd antibiotica nodig?
Ja. Hoe eerder de
ziekte van Lyme wordt opgemerkt, hoe beter de behandeling aanslaat.
Bij een rode ring slik je tien tot veertien dagen
antibiotica.
In een later stadium is dat drie of vier weken.
De huisarts stelt de diagnose van de erythema
migrans en kan je in een later stadium van de ziekte doorverwijzen, afhankelijk
van de klachten, naar een dermatoloog, reumatoloog, neuroloog of een specialist
op het gebied van infectieziekten.
8.Moet je na
elke tekenbeet naar de dokter?
Nee. De kans dat je lyme krijgt en geen rode ring
had, is heel klein.
Het officiële advies is dan ook om alleen naar de
huisarts te gaan als je in de weken na de beet koorts, spier- of gewrichtspijn
krijgt.
Overigens kunnen huisartsen sinds kort wel
preventief één dag antibiotica geven bij mensen die door een teek zijn gebeten
maar gèèn rode ring hebben.
De beet mag dan maximaal drie dagen geleden zijn.
9.Hoeveel
mensen houden last van klachten?
Bij behandeling van de rode ring met antibiotica genezen
vrijwel alle patiënten.
Tussen de 4 en 10 procent van alle lymepatiënten
houdt langdurig klachten, ook na de behandeling.
Waarom sommige mensen wèl klachten houden en
anderen niet, wordt momenteel onderzocht.
10.Stel dat
ik volgende maand weer word gebeten. Krijg ik dan weer die kuur?
Na een tekenbeet krijg je alleen een behandeling
bij een erythema migrans of wanneer je klachten hebt waarvan een arts (na
bloedonderzoek) vaststelt dat die door lyme komen.
En dan krijg je weer antibiotica.
Overigens is de kans op elke maand een ring niet zo
groot, blijkt uit de cijfers.
11.Toch een
teek. Wat nu?
Verwijder
de teek zo snel mogelijk: hoe korter de teek in de huid zit, hoe
kleiner de kans op besmetting.
Gebruik een tekentang (te koop bij drogist en
apotheek) en pak de teek bij de kop vast, zo dicht mogelijk bij de huid. Het is
niet erg als het snuitje in de huid achterblijft.
Het resterende stukje zweert er, net als een
splinter, vanzelf weer uit.
Desinfecteer na het verwijderen van de teek het
bijtwondje met 70 procent alcohol of jodium en was je handen goed. Noteer de
datum van de tekenbeet in de agenda en houd de plek een maand of twee goed in
de gaten.
Ontstaat er een kring, of heb je
griepverschijnselen of andere klachten?
Ga dan naar de huisarts.
Met dank aan prof.
dr. Joppe Hovius van het AMC, dr.
Hein Sprong en dr. Kees van den
Wijngaard van het RIVM.
Bron:
Groeten,
Wim
zondag 14 mei 2023